Khai nhận di sản thừa kế làm việc những người được hưởng thừa kế theo di chúc hoặc những người thuộc hàng thừa kế theo pháp luật thực hiện thủ tục khai nhận, xác lập quyền tài sản đối với phần di sản mà người chết để lại, việc khai nhận này được thực hiện tại ủy ban nhân dân.

Theo Bộ luật dân sự 2015, Nghị định 23/2015/NĐ-CP thì việc khai nhận di sản thừa kế tại ủy ban nhân dân được thực hiện theo lựa chọn của những người thừa kế. Pháp luật không bắt buộc họ phải thực hiện thủ tục khai nhận di sản tại ủy ban nhân dân hay tại tổ chức hành nghề công chứng.

Theo Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP thì việc khai nhận di sản thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của ủy ban nhân dân huyện hoặc ủy ban nhân dân xã, cụ thể như sau:

- Phòng tư pháp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có thẩm quyền giải quyết trường hợp khai nhận di sản thừa kế mà di sản là động sản.

- Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn có thẩm quyền giải quyết đối với trường hợp khai nhận di sản mà di sản là tài sản liên quan đến động sản, đất đai, nhà ở.

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND được thực hiện theo các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND cần chuẩn bị những giấy tờ sau:

• Dự thảo văn bản khai nhận thừa kế

• Giấy chứng tử hoặc giấy tờ minh chứng rằng người để lại di sản đã chết

• Các giấy tờ chứng minh về tài sản của người để lại di sản như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; sổ tiết kiệm; thẻ ngân hàng; hợp đồng bảo hiểm.

• Giấy tờ về nhân thân của khai nhận di sản như chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu, sổ hộ khẩu;

• Di chúc của người chết (nếu có)

• Những giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân giữa người để lại di sản và người nhận di sản: sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy xác nhận việc nuôi con;

Bước 2: Nộp hồ sơ đến UBND

Sau khi chuẩn bị xong các giấy tờ, người thực hiện khai nhận di sản thừa kế nộp hồ sơ đến ủy ban nhân dân. Các bộ phận tiếp nhận, tiến hành kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu trung thực việc khai nhận di sản thừa kế. Hồ sơ có thiếu sót thì hướng dẫn sửa đổi bổ sung cho đầy đủ.

Bước 3: Chứng thực việc khai nhận di sản thừa kế

Sau khi kiểm tra hồ sơ, nếu hồ sơ đầy đủ, tại thời điểm chứng thực các bên tham gia khai nhận di sản tự nguyện, minh mẫn và nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì thực hiện chứng thực.

- Tại thời điểm chứng thực văn bản khai nhận di sản thừa kế, tất cả những người khác nhận phải có mặt tại ủy ban nhân dân, trước mặt người thực hiện chứng thực.

Người thực hiện chứng thực phải đối chiếu chữ ký của họ trong văn bản khai nhận di sản với chữ ký mẫu trước khi thực hiện chứng thực, nếu nghi ngờ chữ ký khác với chữ ký mẫu thì yêu cầu người đó ký trước mặt.

Nếu người yêu cầu chứng thực văn bản khai nhận di sản thừa kế không viết được thì phải điểm chỉ; nếu người đó không đọc được, không nghe được, không ký, không điểm chỉ được thì phải có hai người làm chứng. Người làm chứng phải có đủ năng lực hành vi dân sự và không có quyền, lợi ích hoặc nghĩa vụ liên quan đến việc khai nhận di sản thừa kế.

- Người thực hiện chứng thực văn bản khai nhận di sản tiến hành ghi lời chứng thực vào văn bản; ký, ghi rõ họ tên, đóng dấu và ghi vào sổ chứng thực.

Như vậy, việc thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại Ủy ban nhân dân đã hoàn thành.